Czym jest upadłość konsumencka?

Definicja upadłości konsumenckiej

Upadłość konsumencka to powszechnie używane określenie dla postępowania prowadzonego na gruncie ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe w stosunku do osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej, a więc konsumenta.
Kto może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej?
Wniosek taki może złożyć:
• dłużnik, który posiada status konsumenta,
• wierzyciel konsumenta.
Złożenie do Sądu wniosku o ogłoszenie upadłości nie jest prawnym obowiązkiem. Oznacza to, że decyzję o wszczęciu pierwszej fazy postępowania upadłościowego prowadzonego w stosunku do konsumenta musi podjąć dłużnik lub jego wierzyciel. Nie obowiązuje też termin na złożenie takiego wniosku. Regulację te całkowicie różnią się od tych, które są przyjęte w przypadku upadłości gospodarczej, gdyż wówczas dłużnik nie tylko jest uprawniony, ale zobowiązany do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w ustawowym 30 – dniowym terminie liczonym od momentu powstania stanu niewypłacalności pod rygorem nie tylko skutków cywilnoprawnych, ale także odpowiedzialności karnej.

W jakiej formie prowadzone jest postępowania upadłościowe dotyczące konsumenta?

W 2021 r. nastąpiła pełna elektronizacja postępowania upadłościowego w Polsce, w tym procedur dotyczących zadłużonych Klientów. Oznacza to, że wszelkie czynności w toku postępowania są dokonywane za pośrednictwem systemu informatycznego o nazwie Krajowy Rejestr Zadłużonych. Wniosek o ogłoszenie upadłości także należy złożyć w formie elektronicznej. Jedyny wyjątek od tej zasady stwarza możliwość złożenia wniosku ustnie do protokołu wobec pracownika sekretariatu Sadu. Możliwość ta dotyczy jednak wyłącznie osób wykluczonych cyfrowo, w praktyce osób starszych lub schorowanych. Alternatywnie osoby wykluczone cyfrowo mogą się także starać o ustanowienie adwokata lub radcy z urzędu i wówczas ich pełnomocnik z urzędu przygotuje wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej w formie elektronicznej i prześle go do Sądu. Dzięki elektronizacji postępowania upadłościowego strony tego postępowania uzyskały możliwość przeglądania akt w trybie online.

Jak przygotować wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej?

Pierwszym krokiem jest założenie konta użytkownika zarejestrowanego w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Następnie można wybrać interesujący nas wniosek, w tym przypadku wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej składany przez dłużnika. We wniosku musimy wypełnić wszytki pola w tym podać dane dłużnika, jego wierzycieli oraz określić wysokość zobowiązań dłużnika i termin ich wymagalności. Dłużnik musi też podać jakie dochody uzyskuje i koszty ponosi na utrzymanie, a także jaki majątek posiada. W uzasadnieniu do wniosku dłużnik opisuje swoją sytuację rodzinną, majątkową oraz finansową, a także wskazuje główne przyczyny powstania stanu niewypłacalności. Po wypełnieniu wniosku można go podpisać profilem zaufanym lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Podpisany dokument jest gotowy do opłacenia i wysłania.

Egzekucja komornicza, czy upadłość konsumencka?

Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem dla dłużnika jest upadłość konsumencka, przede wszystkim dlatego, że w postępowaniu egzekucyjny nie ma możliwości, aby zobowiązania, w zakresie w jakim nie zostały spłacone zostały umorzone. Ponadto w przypadku egzekucji z nieruchomości dłużnik nie może liczyć na przyznanie części środków ze sprzedaży na pokrycie potrzeb mieszkaniowych.

Czy upadłość konsumencka rzeczywiście pozwala pozbyć się długów?

Tak. Zasadniczym celem postępowania upadłościowego prowadzonego w stosunku do konsumenta jest właśnie umorzenie jest zobowiązań. Oczywiście nie następuje to automatycznie i w większości przypadków dłużnik będzie musiał spłacić część swoich zobowiązań wykonując ustalony prze Sąd plan spłaty, jednak pozostała cześć zobowiązań zostanie umorzona pod warunkiem, że dłużnik będzie wykonywał wszystkie obowiązki wynikające z prawa upadłościowego. Jeżeli nawet dłużnik doprowadził do stanu niewypłacalności w wyniku rażącego niedbalstwa Sąd nie odmówi umorzenia jego zobowiązań, a jedynie może wydłużyć plan spłaty aż do 7 lat.

Czy muszę posiadać majątek, aby ogłosić upadłość konsumencka?

Nie, nie musisz posiadać żadnego majątku. Warunkiem ogłoszenia upadłości jest jedynie to, abyś znalazł się w stanie niewypłacalności, a więc nie realizował swoich wymagalnych zobowiązań w terminie. Jeżeli nie masz majątku, ani dochodów wszelkie koszty postępowania pokryje skarb państwa. Inaczej jest w przypadku upadłości przedsiębiorców, gdyż w tym postępowaniu dłużnik musi zabezpieczyć środki na pokrycie kosztów postępowania, w tym wynagrodzenia syndyka.
Czy mogę uratować majątek przed ogłoszeniem upadłości konsumenckiej?
Niestety nie. Jeżeli decydujesz się na ogłoszenie upadłości konsumenckiej musisz się liczyć się z tym, że cały Twój majątek zasili masę upadłościową i zostanie zlikwidowany przez syndyka, najczęściej poprzez sprzedaż. Syndyk samodzielnie określa sposób likwidacji masy upadłościowej, ale musi działać zgodnie z prawem i interesem ekonomicznym, a w niektórych sytuacjach zawiadomić o zamiarze dokonania czynności Sąd upadłościowy. Środki uzyskane ze sprzedaży Twojego majątku zostaną przeznaczone na spłatę Twoich wierzycieli. Jeżeli posiadasz dom lub mieszkanie, w którym zamieszkujesz możesz liczyć na to, że Sąd wydzieli Ci z kwoty uzyskanej ze sprzedaży sumę pozwalającą na pokrycie Twoich potrzeb mieszkaniowych przez okres 36 miesięcy.

Jakie jest koszt wszczęcia postępowania upadłościowego przez konsumenta?

Opłata sądowa od złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej wynosi 30 zł. Jeżeli nie stać Cię na prawnika możesz złożyć wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Wniosek taki jest wolny od opłat sadowych. Jeżeli chciałbyś powierzyć sprawę Kancelarii adwokackiej lub radcowskiej to musisz liczyć się z obowiązkiem zapłaty wynagrodzenia w kwocie od 2 600 – do 21 000 zł. Zwykle jednak wynagrodzenie Kancelarii wynosi nie więcej niż 5 000 zł. Do wynagrodzeni pełnomocnika musisz doliczyć opłatę skarbową w kwocie 17 zł, z tytułu złożenia dokumentu pełnomocnictwa do akt sprawy. Przed wyborem Kancelarii warto sprawdzić, czy znajduje się ona na liście prowadzonej przez właściwe organy samorządu zawodowego radców prawnych lub adwokatów, ewentualnie liście osób posiadających licencję doradcy restrukturyzacyjnego.