Kim jest adwokat kościelny i kiedy może okazać się niezbędny?

Występowanie przed sądem w roli powoda lub pozwanego to stresujące przeżycie, dlatego większość osób decyduje się na wynajęcie adwokata. Dzięki wsparciu prawnika można lepiej przygotować się do procesu i uniknąć błędów, które mogłyby mieć wpływ na przebieg postępowania i jego wynik. Podobną pomoc mogą uzyskać osoby, których czeka rozprawa przed sądem kościelnym.

Jaki prawnik może pomóc przed sądem kościelnym?

W tej sytuacji zwracanie się do prawnika specjalizującego się w prawie świeckim (cywilnym, karnym, rodzinnym i opiekuńczym, etc.) jest bezcelowe. Zwykły adwokat nie może występować przed sądem kościelnym ze względów formalnych, a przy tym może zaszkodzić klientowi przez doradzanie rozwiązań skutecznych w prawie świeckim, ale nie kościelnym.

Tylko adwokat kościelny może reprezentować swojego klienta przed sądem biskupim, metropolitalnym czy sądem kościelnym najwyższej instancji, czyli Trybunałem Roty Rzymskiej. Taki prawnik ma rozległą wiedzę z zakresu prawa kanonicznego, zna procedury obowiązujące w sądach kościelnych oraz spełnia niezbędne wymagania. W niektórych sprawach obecność prawnika nie jest wymagana (takich jak np. proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego), jednak niekiedy strony muszą mieć swojego adwokata (np. procesy karne, procesy dotyczące nieletnich lub dobra publicznego).

Jakie wymagania powinien spełniać adwokat kościelny?

Informacje o tym, kto może zostać występować w roli adwokata przed sądem kościelnym, można znaleźć m.in. w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 roku w Księdze VII (Procesy). Zgodnie z kanonem 1483 adwokatem kościelnym może zostać osoba:
- pełnoletnia,
- nienaruszonej sławy, czyli osoba ciesząca się nienaganną opinią;
- wiary katolickiej (osoba niebędąca katolikiem może jednak uzyskać zgodę u biskupa diecezjalnego);
- biegła w prawie kanonicznym (szczególnie prawnik z doktoratem prawa kanonicznego).
Dodatkowo osoba ta powinna uzyskać stopień naukowy nadawany w uczelniach katolickich (licencjat kościelny), a także zgodę biskupa diecezjalnego na sprawowanie funkcji adwokata kościelnego. Upoważnienie może mieć charakter ogólny (wówczas dotyczy danego trybunału) lub szczególny (czyli dotyczący konkretnej sprawy sądowej).

Na co zwrócić uwagę przy wyborze prawnika kanonisty?

Poza stosownym wykształceniem ważne jest zatwierdzenie przez biskupa diecezjalnego – bez zgody adwokat kościelny nie może reprezentować klienta przed danym trybunałem. W praktyce jeśli kanonista dysponuje upoważnieniem innego sądu diecezjalnego, może wystąpić przed innym trybunałem po uzyskaniu zgody o charakterze szczególnym (ad causam). Warto również zadać prawnikowi pytania na temat doświadczenia - jak długo pracuje w zawodzie, w jakich sprawach się specjalizuje, czy kancelaria zajmowała się już podobnym przypadkiem. Nie bez znaczenie będą też opinie, jakimi adwokat cieszy się w swoim środowisku czy w internecie.

W jakich sprawach pomaga kancelaria kanoniczna?

Jak już zostało wspomniane, adwokat kościelny nie zawsze jest wymagany - dotyczy to szczególnie spraw małżeńskich. Jednak z uwagi na zawiłość procedur oraz niejednokrotnie skomplikowany charakter sprawy małżonkowie mogą zwrócić się o pomoc do kanonisty. Doświadczony prawnik wskazany jest szczególnie, gdy strony nie mogą dojść do porozumienia, gdy małżeństwo ma dzieci, a także w sytuacji, gdy są wątpliwości co do tytułu nieważności małżeństwa. W zawiłych przypadkach takie sprawy mogą trwać latami, poza tym po ogłoszeniu wyroku w sądzie I instancji (biskupim) może dojść do apelacji w sądzie II instancji (metropolitalnym).

Jednak proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego to nie jedyna sprawa, w jakiej może pomóc prawnik kanonista. Zdarza się również, że pomimo uzyskania wyroku pozytywnego wierny nie może ponownie wziąć ślubu kościelnego ze względu na tzw. klauzulę wyrokową - wtedy również warto zwrócić się do adwokata. Ponadto kancelaria kanoniczna oferuje swoje usługi również osobom duchownym, a także pomaga w sporach pomiędzy instytucjami kościelnymi (np. parafią, diecezją) a innymi podmiotami (np. organami administracji publicznej).

kancelariawojdala.pl/adwokat-k...