Zakaz prowadzenia pojazdów za jazdę w stanie nietrzeźwości

Jak stanowi art. 178a § 1 kodeksu karnego (k.k.) kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Zgodnie z art. 115 § 16 k.k., stan nietrzeźwości zachodzi, gdy: 1) zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub 2) zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.Zgodnie z obowiązującymi od 18 maja 2015r., zaostrzonymi przepisami, wobec sprawcy występku jazdy w stanie nietrzeźwości orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres minimum trzech lat. Jest to dolna granica, co oznacza, że sąd skazując sprawcę, nie ma możliwości orzeczenia wspomnianego środka karnego w wymiarze niższym niż trzy lata. Górna granica wynosi natomiast piętnaście lat. Kwestie tę regulują art. 42 § 2 k.k. oraz art. 43 § 1 k.k. Istotne jest również, że zakaz wymierza się w latach (nie w miesiącach). Zakaz każdorazowo wiąże się więc z koniecznością ponownego uzyskania uprawnień (zdawania egzaminu). Zgodnie bowiem z art. 49 ust. 1 pkt 3b ustawy o kierujących pojazdami, sprawdzeniu kwalifikacji w formie egzaminu państwowego podlega m.in. osoba ubiegająca się o zwrot zatrzymanego prawa jazdy, którego była pozbawiona na okres przekraczający rok. Dla przypomnienia – przed zmianą dolna granica zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych wynosiła jeden rok. Osoby, wobec których orzeczono na gruncie poprzedniego stanu prawnego zakaz w tym wymiarze, nie musiały tym samym zdawać ponownie egzaminu.Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku warunkowego umorzenia postępowania karnego. Przesłanki tego środka probacyjnego określono w art. 66 § 1 i 2 k.k. Zgodnie natomiast z art. 67 § 3 k.k., sąd umarzając postępowanie karne może orzec wobec sprawcy zakaz prowadzenia pojazdów w wymiarze jednego roku bądź dwóch lat. Na dobrodziejstwo warunkowego umorzenia postępowania karnego mogą liczyć jedynie sprawcy, u których w wyniku badania stwierdzono stężenie alkoholu równe wartościom określonym w art. 115 § 16 k.k., od których można mówić o stanie nietrzeźwości. Natomiast przy nieznacznym przekroczeniu tych wartości, sąd nadal może warunkowo umorzyć postępowanie karne, lecz sprawca winien się już liczyć z dwuletnim zakazem prowadzenia pojazdów. Oczywiście każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie. Poza ilością alkoholu, czynnikami wpływającymi na możliwość zastosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego są: późna pora dnia podczas, której popełniono występek, niewielkie natężenie ruchu, nieznaczna pokonana odległość, brak pasażerów, etc. Na dobrodziejstwo warunkowego umorzenia postępowania nie mogą jednak liczyć sprawcy karani uprzednio za przestępstwo umyślne. W przypadku warunkowego umorzenia postępowania i orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów w wymiarze jednego roku, sprawca nie musi ponownie uzyskiwać uprawnień do prowadzenia pojazdów mechanicznych.